Học automotive có dễ kiếm việc không là câu hỏi phổ biến của nhiều học sinh, sinh viên và cả những người trái ngành khi tìm hiểu về lĩnh vực công nghệ ô tô hiện đại. Trong bối cảnh automotive đang trở thành một trong những trụ cột của chuyển đổi số công nghiệp toàn cầu, đây không còn là ngành kỹ thuật truyền thống mà đã dịch chuyển mạnh mẽ sang nền tảng phần mềm.

Câu trả lời là có, nếu người học tiếp cận automotive theo hướng phần mềm, lựa chọn đúng công nghệ và được đào tạo theo chuẩn doanh nghiệp.

Trong vài năm trở lại đây, ngành automotive đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng. Sự bùng nổ của xe điện, xe thông minh, xe tự hành và mô hình AI Defined Vehicle đã khiến nhu cầu tuyển dụng automotive software engineer tăng nhanh tại Việt Nam cũng như trên toàn thế giới. Nhiều doanh nghiệp lớn như FPT Automotive, FPT Software, Bosch, VinFast, LG Vehicle Solutions, Panasonic, Continental hay ZF liên tục mở rộng đội ngũ kỹ sư phần mềm, tạo ra thị trường việc làm ổn định và lâu dài cho người học đúng hướng.

Nếu như trước đây ô tô gắn liền với cơ khí, thì ngày nay phần lớn giá trị của một chiếc xe lại đến từ phần mềm. Automotive hiện đại xoay quanh embedded software, ECU, AUTOSAR, RTOS, hệ thống giải trí trong xe, Android Automotive OS, ADAS, AI, OTA và cybersecurity. Chính sự dịch chuyển này đã mở ra cơ hội rất lớn cho người học công nghệ thông tin, điện – điện tử và đặc biệt là các developer trái ngành muốn chuyển sang một lĩnh vực có chiều sâu và tính bền vững cao.

So với các lĩnh vực IT phổ biến như web hay mobile, automotive được xem là ngành khó hơn do yêu cầu kiến thức chuẩn hóa và quy trình phát triển nghiêm ngặt. Điều này khiến số lượng người theo học không quá đông, trong khi nhu cầu tuyển dụng liên tục tăng. Khi cung thấp hơn cầu, những người học automotive bài bản, đúng lộ trình sẽ có lợi thế lớn về cơ hội việc làm và mức độ cạnh tranh thấp hơn.

Sau khi học automotive, người học có thể đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong ngành ô tô hiện đại như automotive software engineer, embedded automotive engineer, AUTOSAR developer, IVI hoặc Android Automotive developer, ADAS engineer, automotive tester theo chuẩn A-SPICE và ISO 26262, hay ECU software engineer. Đây đều là những vị trí có lộ trình phát triển rõ ràng, thu nhập ổn định và gắn liền với các dự án dài hạn của doanh nghiệp.

Một thắc mắc phổ biến khác là học automotive có cần giỏi cơ khí hay không. Thực tế, đa số các vị trí tuyển dụng hiện nay không yêu cầu kiến thức cơ khí chuyên sâu. Điều quan trọng hơn là nền tảng lập trình, tư duy hệ thống và khả năng hiểu quy trình phát triển phần mềm theo chuẩn automotive. Đây cũng là lý do trong vài năm gần đây, rất nhiều developer CNTT và người trái ngành đã chuyển hướng sang automotive như một chiến lược nghề nghiệp dài hạn.

Với người mới hoặc developer trái ngành, thời gian để học và đi làm automotive không quá dài nếu đi đúng hướng. Thông thường, trong khoảng ba đến sáu tháng, người học có thể nắm được kiến thức nền tảng. Sau sáu đến chín tháng, người học đã có thể tham gia các dự án automotive thực tế. Sau khoảng chín đến mười hai tháng, hoàn toàn có đủ năng lực để ứng tuyển các vị trí fresher hoặc junior automotive.

So với nhiều ngành IT đại trà, automotive được đánh giá là lĩnh vực có rủi ro thất nghiệp thấp hơn. Ngành này gắn liền với các dự án dài hạn, yêu cầu an toàn cao, khó bị thay thế nhanh và không dễ outsource đại trà. Vì vậy, automotive được xem là ngành ổn định, bền vững và phù hợp để phát triển sự nghiệp lâu dài.

Tóm lại, học automotive hoàn toàn có thể dễ kiếm việc nếu người học lựa chọn đúng hướng automotive software, nắm được công nghệ doanh nghiệp đang sử dụng, hiểu quy trình chuẩn quốc tế và có dự án thực tế khi ra trường. Automotive không phải là ngành học nhanh rồi bỏ sớm, mà là ngành học chắc, làm lâu và mang lại giá trị nghề nghiệp bền vững trong dài hạn.

Giảng viên Nguyễn Phát Tài