Trong thời đại của xe điện, xe tự hành và các hệ thống điều khiển thông minh, phần mềm đã trở thành yếu tố cốt lõi quyết định hiệu năng, độ an toàn và trải nghiệm của người lái. Để đảm bảo chất lượng trong quy trình phát triển phần mềm ô tô, mô hình Automotive SPICE® (ASPICE) ra đời, trở thành tiêu chuẩn được áp dụng rộng rãi trên toàn cầu.

Automotive SPICE® là gì?

Automotive SPICE (ASPICE) là mô hình đánh giá và cải tiến quy trình phát triển hệ thống và phần mềm trong ngành công nghiệp ô tô. Mô hình này được xây dựng dựa trên tiêu chuẩn quốc tế ISO/IEC 15504 (SPICE) và được tùy chỉnh riêng cho lĩnh vực Automotive bởi nhóm Automotive Special Interest Group (SIG).

Mục tiêu chính của ASPICE là chuẩn hóa quy trình phát triển phần mềm, đảm bảo tính truy xuất nguồn gốc trong toàn bộ vòng đời sản phẩm, kiểm soát thay đổi hiệu quả và giảm thiểu lỗi phát sinh trong quá trình vận hành. Nhờ đó, các nhà sản xuất và nhà cung cấp (OEMs & Suppliers) có thể tối ưu chất lượng, tiết kiệm chi phí bảo trì và rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường.

Cấu trúc của mô hình ASPICE

Mô hình Automotive SPICE gồm hai phần chính: Process Reference Model (PRM) và Process Assessment Model (PAM).

• Phần PRM mô tả các quy trình cốt lõi trong vòng đời phát triển sản phẩm, bao gồm phát triển hệ thống (System Development), phát triển phần mềm (Software Development) và các quy trình hỗ trợ (Support Process).
• Phần PAM được sử dụng để đánh giá mức độ trưởng thành (Maturity Level) của từng quy trình, được phân chia theo thang từ 0 đến 5, tương ứng với các cấp độ từ Level 0: Incomplete, Level 1: Performed, Level 2: Managed, Level 3: Established, Level 4: Predictable, Level 5: Innovating.

Các tập đoàn hàng đầu như BMW, Volkswagen, Bosch, Continental hay Hyundai đều yêu cầu các đối tác cung ứng đạt tối thiểu ASPICE Level 3 – mức chứng nhận thể hiện quy trình phát triển được chuẩn hóa và kiểm soát chặt chẽ.

Tầm quan trọng của ASPICE trong phát triển phần mềm ô tô

ASPICE đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng, độ tin cậy và an toàn cho các hệ thống trong xe – từ ECU điều khiển phanh, hệ thống hỗ trợ lái nâng cao (ADAS) cho đến nền tảng tự hành. Việc áp dụng ASPICE giúp doanh nghiệp hạn chế rủi ro lỗi hệ thống, nâng cao tính ổn định của phần mềm và đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt như ISO 26262.

Ngoài ra, ASPICE còn góp phần tăng cường sự tin cậy giữa nhà sản xuất và nhà cung cấp, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực ô tô – nơi mỗi thành phần phần mềm đều được phát triển, kiểm thử và kiểm soát theo chuẩn mực quốc tế.

ASPICE trong chương trình đào tạo Automotive tại Cranes FPT

Tại Cranes FPT, sinh viên ngành Automotive được tiếp cận và thực hành trực tiếp với mô hình Automotive SPICE trong quá trình học tập. Chương trình giảng dạy giúp sinh viên hiểu rõ cấu trúc và quy trình của ASPICE, thực hành mô phỏng quy trình từ giai đoạn yêu cầu đến kiểm thử, đồng thời học cách kết hợp ASPICE với các tiêu chuẩn khác như ISO 26262 về Functional Safety hay ISO/SAE 21434 về Cybersecurity.

Thông qua việc học và áp dụng ASPICE, sinh viên rèn luyện được tư duy hệ thống, kỹ năng quản lý vòng đời phần mềm (Software Lifecycle Management) và khả năng làm việc theo quy trình chuyên nghiệp – những yếu tố nền tảng của kỹ sư phần mềm ô tô hiện đại.

ASPICE – Nền tảng định hình tương lai ngành Automotive Software

Khi ô tô dần trở thành “máy tính di động trên bánh xe”, việc tuân thủ ASPICE không chỉ giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm mà còn hình thành văn hóa phát triển phần mềm chuẩn mực trong ngành công nghiệp ô tô. ASPICE vì thế không chỉ là một mô hình đánh giá, mà còn là tiêu chuẩn cốt lõi định hình tương lai của các kỹ sư và doanh nghiệp trong kỷ nguyên xe thông minh.

Automotive SPICE đang trở thành chuẩn mực toàn cầu trong phát triển phần mềm ô tô, giúp đảm bảo tính an toàn, ổn định và khả năng kiểm soát trong mọi giai đoạn của sản phẩm. Với sinh viên và kỹ sư trẻ, việc nắm vững ASPICE chính là chìa khóa để tham gia vào chuỗi cung ứng công nghệ của các tập đoàn ô tô hàng đầu thế giới. Cranes FPT tự hào là đơn vị đào tạo tiên phong giúp người học tiếp cận những tiêu chuẩn quốc tế như ASPICE, mở ra cơ hội nghề nghiệp bền vững trong ngành Automotive Software đầy tiềm năng.

Giảng viên Nguyễn Phát Tài